BLOOM; tarafından geliştirilen ve okulda öğrenme adı da verilen tam öğrenme modeli okullarda öğretme-öğretme sürecinde rol oynayan bütün öğeleri, öğrencilerin en etkili ve verimli öğrenme düzeyine ulaşması için sistemli olarak bir araya getiren yaklaşımdır. Tam öğrenme modelini ortaya koyan ünlü Amerikalı eğitimciBLOOM; “işin başından beri olumlu öğrenme koşulları sağlanmış ise dünyada herhangi belli bir kişinin öğrenebileceği her şeyi hemen hemen herkes öğrenebilir” sayıtlısına dayalı olarak modelini geliştirmiştir.

BLOOM; belirleyici etkenler olan öğrencinin özgeçmişi ve öğretim hizmetinin niteliğinin uygun hale getirilmesi durumunda öğrenciler arasındaki farklılıkların giderilmesinin ve okuldaki öğrencilerin en azından %95’inin, öğretilenlerin çoğunu öğrenerek en başarılı öğrenciler düzeyine gelmelerinin mümkün olacağını diğer bir deyişle tam öğrenmenin gerçekleşebileceğini öne sürmektedir.

Tam öğrenme modelinde derse başlamadan önce öğrencide var olan potansiyel belirlenmeli, öğretim bu nitelikler göz önünde bulundurularak düzenlenmelidir.

Tam Öğrenme Modelinin Değişkenleri: Þ

Tam öğrenme modelinin ana değişkenleri ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ, ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ ve ÖĞRENME ÜRÜNLERİ olarak belirlenmiştir.

Öğrenci Nitelikleri                Öğretim Hizmetinin Niteliği            Öğrenme Ürünleri

  1. Bilişsel Giriş Dav. 1. İpucu             1. Öğrenme Hızı

→ Bilgi                       2. Pekiştirme                                      2. Öğrenme Başarısı

→ Beceri                    3. Katılım                                           3. Duyuşsal Ürünler

→ Yeterlik                 4.Dönüt ve Düzeltme                                    4. Bilişsel Ürünler

  1. Psikomotor Ürünler.
  2. Duyuşsal Giriş Dav.

→ İlgi

→ Tutum

→ Akademik Tutum

→ Akademik Benlik

ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ (Giriş Davranışları)

1) BİLİŞSEL GİRİŞ DAVRANIŞLARI

“Okuduğunu Anlama” ve “Dil kullanma gücü” gibi bütün öğrenmelerde gerekli olan genel bilişsel giriş davranışları ve belli bir öğrenme ünitesindeki yeni davranışların öğrenilmesini kolaylaştıran yada mümkün kılan ön öğrenmeleri kapsamaktadır. Belirlenen yeni hedeflerin gerçekleştirilmesinde ön koşulların kazanılmış olmasının etkili olduğunu belirtmekte; öğrenme ürünlerinin de yeni öğrenmeleri hazırlayıcı nitelikte olması gerektiğini vurgulamaktadır.

Glaser’in “Temel Öğretme”; Ned Flanders’in “Sosyal Etkileşim” ve Carrol’un “Okulda Öğrenme” modelinde de yeni öğrenmeler için gerekli ön öğrenmelerin giriş davranışları içinde yer tuttuğu görülmektedir.

Her yeni öğrenmenin kendinden önceki öğrenmelere dayalı ve kendinden sonrakilere hazırlayıcı olması tam öğrenmenin sağlanabilmesi için öğretme-öğrenme sürecinin başında eksik olan bilişsel giriş davranışlarının tamamlanmasını gerektirmektedir.

Genel olarak burada bahsedilen bilişsel giriş davranışları öğrencinin okuduğunu anlama, yazma, dili kullanma ve dört işlem becerisini kapsar.

2) DUYUŞSAL GİRİŞ ÖZELLİKLERİ

Duyuşsal giriş özellikleri öğrencinin öğrenme ünitesine karşı ilgisi, tutumu ve akademik benlik kavramını içermektedir. Duyuşsal giriş özellikleri arasında başarıyı belirlemede en yüksek etkiye sahip olan AKADEMİK BENLİK kavramı öğrencinin öğrenme özgeçmişine dayalı olarak hedeflerle tutarlı öğrenme düzeyine ulaşıp ulaşamayacağına ilişkin kendini algılayış tarzıdır.

Benzer giriş davranışlarıyla öğretme-öğrenme sürecine giren öğrencilerden başarısızlığa uğrayanların akademik benlik kavramlarının olumsuzlaştığı ve bilişsel başarı düzeylerinin de düştüğü; başarı ile karşılaşan gruptakilerin ise akademik benlik kavramlarının daha olumlu hale geldiği; bilişsel seviyelerinin de yükseldiği gözlenmektedir.

Tam öğrenme yaklaşımı duyuşsal giriş davranışları anlamında bireylerin gelebileceği düzeyleri sırayla:İLGİ, TUTUM ve AKADEMİK ÖZGÜVEN olarak belirlemiştir. (2002 KPSS)

 

ÖGRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ

BLOOM’un TAM ÖĞRENME modelinin ikinci değişkeni “öğretim hizmetinin niteliği” dir. CARROL; Öğretim hizmetinin niteliğini her öğrenciye en uygun öğrenme birimlerinin seçimi ve düzenlenmesi, açıklanması olarak tanımlamaktadır. Bu durum okul eğitiminde bireysel öğretimin vazgeçilmez bir  yöntem olarak uygulanmasını gerektirmektedir. Öğretim hizmetinin niteliğini 4 öğe belirler:

1) İPUCU:  Öğrenme sürecinde öğrenciye neyi öğrenebileceğini, bunları öğrenirken ne yapacağını anlatmak için kullanılan faaliyetlerin tümü olarak tanımlanmaktadır. İpuçlarının çeşitli iletişim biçimleri vardır.: Þ Sözlü Anlatım, görsel uyarıcı vb…

2) ÖĞRENCİ KATILIMI: Katılma, öğrencinin istenilen davranışı kazanması için kendisine sağlanan ipuçları ile belli bir düzeyde açık yada kapalı şekilde etkileşmesi ve bu çabayı davranışı kazanıncaya kadar devam ettirmesidir. Öğrencinin öğretme ortamına etkin katılımını onun hazırbulunuşluk düzeyi ile çevre koşulları belirler.

3)PEKİŞTİRME:  Davranışların tekrar edilme sıklığını artırma işlemi pekiştirmedir. Bu işlemi yapan uyarıcılara da pekiştireç denir. Pekiştirme olumlu yada olumsuz şekilde yapılabilir. Öğrenmede pekiştirecin etkili kullanılması için aşağıdaki ilkelere uygun kullanılmalıdır:

→ Pekiştireç öğrencinin gelişim özelliklerine uygun olmalıdır,

→ Pekiştireç sosyal, kültürel ve ekonomik özelliklere uygun olmalıdır,

→ Pekiştireç öğrenci için anlamlı olmalıdır,

→ Pekiştireç olumlu davranıştan hemen sonra verilmelidir.

→ Öğretmen amaçlara uygun davranışlarından dolayı öğrencinin seviyesine ve özelliğine göre yerinde ve zamanında maddi ve manevi olarak gereken pekiştireçleri verebilmelidir.

 

4) DÖNÜT VE DÜZELTME:  (Geribildirim) Öğrenciye kendi öğrenmesiyle ilgili sonuçları, geldiği düzeyleri bildirme işidir.

Dönüt (geribildirim); öğrenciye yaptığı bir davranışın sonucu ile ilgili bilgi vermektir. Öğretmenin öğrenciye sorduğu sorulara aldığı yanıtlarla ilgili onlara bilgi vermesi “doğru”, “yanlış”, “eksik” gibi yanıtların doğruluk derecesini bildirmesi dönüttür.

Düzeltme; dönüt sonucu yapılan bildirimin sonucuna bakarak öğrencilerin eksiklik ve yanlışlıkları belirlenir. Bu eksiklikleri tamamlama ve yanlışlıkları doğrulama işlemi de “düzeltme” olarak adlandırılır.

Dönüt ve düzeltme aynı zamanda bir sınıftaki öğretim hizmetinin niteliğini ve öğrenme düzeyinin etkisini belirleyen en önemli öğedir.

ÖĞRENME ÜRÜNLERİ

Tam öğrenme modelinin bağımlı değişkeni olan öğrenme ürünleri; öğrenme düzeyini ve çeşidini, öğrenme hızını ve duyuşsal ürünlerini kapsamaktadır. Tam öğrenme stratejisi ile öğrenen öğrencilerin öğrenme hızında artma beklenmektedir. Ayrıca öğrenci tam öğrenme yoluyla daha başarılı olacağından öğrenme ünitesine, derse, okula karşı ilgi, olumlu tutum ve akademik benlik kavramları gelişecektir.

Tam öğrenme stratejisi ders içi faaliyetler açısından her konu alanı düzeyinde, öğrenci hazırbulunuşluğun da ve sınıf düzeylerinde etkili bir şekilde kullanılabilir. Gerek hedef davranış gerekse ilgili yöntemleri kapsaması açısından bütün yöntem, teknik ve yaklaşımları bir bütün içerisinde tam öğrenme stratejisi ile kullanabiliriz.

Tam Öğrenme Modelinin Temel İlkeleri Şöyledir: 

1)      Öğrencilere planlı öğretim ve olumlu öğrenme koşulları sağlanmalıdır.

2)      Öğrenme için yeterli zaman ayrılmalıdır.

3)      İpucu, pekiştirme, dönüt ve düzeltmeye yer verilmelidir,

4)      Öğrenci katılımı sağlanmalıdır,

5)      Tam öğrenme ölçütü belirlenmelidir,

6)      Bir ünite öğrenilmeden diğerine geçilmemelidir.

Öğretim sürecinin sonunda belirlenen hedeflere öğrencilerin % 90-95’inin

ulaşamaması durumunda tamamlayıcı ek öğrenme fırsatlarına yer verilir. Bunlar :

→ Evde ve okulda ek öğretim,

→ Bire bir öğretim,

→ Küçük gruplarla öğretim,

→ Bilgisayarlı öğretim,

→ Programlı öğretim,

→ Akademik oyunlarla öğretim,

Tam öğrenme modelinde süreci ayrıntılı bir şekilde planlayan ve uygulayan öğretmendir. Bu nedenle ek öğrenme fırsatlarının hazırlanmasında ve sunulmasında öğretmen aktiftir.

Bu modelde ara sınavlar ile öğrenme ürünleri sürekli değerlendirildiği için öğrenme güçlük ve eksiklikleri vakit geçirilmeden tamamlanır. Öğrenme eksikliği tamamlanmadan diğer bir üniteye geçilmez ve ders planlı bir şekilde işlenir.

Yavaş öğrenen öğrencilerin hızlı öğrenen öğrencilerin vaktini alarak onları yavaşlatması, çok vakit alması ve öğretmene ek yük getirmesi ise sınırlı yönleridir.

ÖRNEK─2002 KPSS  Tam öğrenme modelinde aşağıdakilerden hangisi öğretim hizmetinin öğelerinden biri değildir ?

  1. A) Geribildirim ve tamamlayıcı öğrenmeler,
  2. B) Neyin, nasıl öğrenileceğine ilişkin işaret ve açıklamalar
  3. C) Öğrencinin öğretme-öğrenme sürecine katılımı,
  4. D) Beklenene yakın veya ona yaklaşan davranışların pekiştirilmesi,
  5. E) Öğrenme düzeyini belirlemek üzere ona not verilmesi,

→ E Şıkkı: Çünkü tam öğr. modelinde değerlendirme öğrenme güçlüklerinin tespit edilip bunların giderilmesine yöneliktir. E seçeneğindeki gibi öğrenme düzeyine bir not verme amacı yoktur. Tam öğrenme modeli; öğrencilerin öğrenmelerinin eşitlenebileceğini savunmaktadır.

ÖRNEK─2002 KPSS  Aşağıdakilerden hangisi, öğrencilerin öğrenme sürecine katılmalarını sağlamada etkili yollardan birisi değildir ?

  1. A) Öğrencilerin çalışmalarını uygun sorularla yönlendirmek,
  2. B) Ders süresince çalışmalarında öğrencilere serbestlik sağlamak,
  3. C) Katılım gösteren öğrencileri çalışmalarında pekiştirmek,
  4. D) Dersin işlenişinde bireysel çalışma ve grup çalışmalarından yararlanmak,
  5. E) Katılım göstermeyen öğrencilerin sorunlarıyla ilgilenmek,

→ B Şıkkı

ÖRNEK─ 2002 KPSS  Tam öğrenme uygulamalarında öğrenciler arasındaki öğrenme hızı ve öğrenme düzeyi farklılıklarını azaltmak için eksiklikleri tamamlayıcı öğrenme etkinliklerine yer verilmesi önerilir.

Aşağıdakilerden hangisi bu tür tamamlayıcı öğrenmeler için önerilen yöntemler arasında yer almaz ?

  1. A) Öğretmen veya özel öğretici tarafından birebir öğretim,
  2. B) Ek süre içinde öncekinden farklı bir yöntemle yapılan öğretim,
  3. C) Dersle ilgili farklı kaynaklardan öğrenmeye yöneltme,
  4. D) Dersteki öğretim girişimini bir daha tekrarlama,
  5. E) Gruplar içinde eksikliklerin gözden geçirilmesi yoluyla birbirinden öğrenme,

→ D Şıkkı

ÖRNEK─ 2003 KPSS  Aşağıdakilerden hangisi tam öğrenme modeline göre öğretim hizmetinin niteliğini belirleyen etkenlerden birisi değildir ?

  1. A) İpuçları,
  2. B) Öğrenci katılımı,
  3. C) Disiplin önlemleri,
  4. D) Pekiştirme,
  5. E) Dönüt-Düzeltme

→ C Şıkkı

ÖRNEK─ 2004 KPSS  Bir öğretim hizmeti sınıftaki öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerine uygun olursa ve onlara ihtiyaçları kadar zaman tanınırsa sınıftaki tüm öğrencilerin öğretim hedefleri doğrultusundaki öğrenme düzeyleri birbirine yakınlaşır ve böylelikle sınıfın başarı düzeyi yükselir.

Bu görüş aşağıdaki öğretme-öğrenme yaklaşımlarından hangisinin temelini oluşturur?

A) Buluş Yoluyla öğrenme,

B) Sunuş Yoluyla öğrenme,

C) Araştırma-inceleme Yoluyla öğrenme,

D) Tam öğrenme,

E)

 

One Reply to “Tam Öğrenme Bloom”

  1. Semiha

    Ödevim için kaynak gösterecektim. Ama ne yazar adı var ne erişim tarihi. Sitenizdeki bilgileri severek okuyorum lütfen bunlara dikkat edin.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir